IP - czyli szczelność - Akademia Dobrego Projektu

IP W ŁAZIENCE.

Łazienka to bardzo specyficzne miejsce. Jest najczęściej najmniejszym pomieszczeniem w domu, spędzamy w nim mniej czasu niż np. w kuchni czy w salonie. Nie biesiadujemy też tutaj z gośćmi. A jednak na jej wygląd i rozplanowanie przeznaczamy bardzo dużo czasu. Z doświadczenia wiem, że jest to także pomieszczenie najczęściej projektowane przez architektów wnętrz. Nic dziwnego.

Ważny jest wybór każdego elementu, który nie tylko ma pasować do pozostałych pod względem estetyki czy funkcjonalności, ale także pod względem wielkości. W łazience dochodzi jeszcze jeden bardzo ważny czynnik – bezpieczeństwo. W pomieszczeniu, gdzie woda, wilgoć czy para wodna oraz prąd blisko ze sobą sąsiadują jest to tym bardziej ważne.

We wpisie o strefach wilgoci – KLIKNIJ TUTAJ – pisaliśmy o strefach ochronnych w łazienkach oraz o osprzęcie, jaki w poszczególnych strefach powinien mieć zastosowanie, aby łazienka była przyjaznym pomieszczeniem. Do poszczególnych stref dedykowane są różnie stopnie szczelności, czyli rodzaj zabezpieczenia oprawy lub gniazdka przed dostaniem się wilgoci lub pyłu. Stopnie szczelności zostały dokładnie opisane i noszą ogólną nazwę KLASA SZCZELNOŚCI lub NORMA SZCZELNOŚCI.

Norma szczelności IP została stworzona przez Europejski Komitet Normalizacji Elektroniki w celu sklasyfikowania i usystematyzowania urządzeń elektronicznych pod względem przydatności do pracy w warunkach narażenia na niepożądane czynniki takie jak pył czy woda.

Symbol IP pochodzi z języka angielskiego – International Protection Raiting lub czasem Ingress Protection Raiting i jest właśnie nazwą normy określającej szczelność

Pierwsza charakterystyczna cyfra (cyfry od 0 do 6 lub litera X) – określa stopień ochrony przed przedostawaniem się obcych ciał stałych do wnętrza obudów urządzeń elektrycznych i dostępem do części pod napięciem lub części będących w ruchu – zgodnie z normą PN-EN 60529-2003.
Druga charakterystyczna cyfra (cyfry od 0 do 8 lub litera X) – określa stopień ochrony przed przedostawaniem się wody do wnętrza obudów urządzeń elektrycznych – zgodnie z normą PN-EN 60529-2003.

Poniżej najczęściej spotykane klasy IP:

IP 20 – lampa jest odporna na kontakt z ciałami o wielkości ponad 12,5 mm. Czyli bezpieczna dla naszego palca

IP 21 – dodatkowo oprócz odporności takiej jak w przypadku IP 20, tutaj lampa jest też chroniona przed kroplami wody spadającymi pionowo (czyli np. przed parą wodną skraplającej się na suficie)

IP 23 – taki stopień odporności chroni lampy przed ciałami o wielkości ponad 12,5mm oraz kroplami wody padającymi pod kątem 60° od pionu

IP 44 – oprawy o takim stopniu szczelności są już bardziej szczelne – nie uszkodzą jej ciała stałe o wielkości ponad 1 mm oraz jest chroniona przed kroplami spadającymi pod dowolnym kątem z każdej strony (taka lampa może być ochlapana wodą w łazience )

IP 54 – lampy nie uszkodzą krople wody padające z dowolnego kąta, a także nie wniknie do niej pył

IP 65 – ochrona jest już bardzo wysoka – lampa jest całkowicie szczelna dla pyłu oraz strumienia wody z dowolnego kierunku

IP 67 – oprócz całkowitej szczelności na pył, lampa chroniona jest też w przypadku jej zalania przy zanurzeniu na taką głębokość, aby dolna powierzchnia obudowy znajdowała się 1m pod powierzchnią wody, a górna nie mniej niż 0,15 m w czasie 15 min

IP 68 – lampa z tym oznaczeniem jest całkowicie odporna na wnikanie pyłu,a także nie zniszczy jej zalanie przy ciągłym zanurzeniu i zwiększonym ciśnieniu wody ( 1m głębokości)

Większość sprzętu elektronicznego przeznaczonego do użytku domowego spełnia co najmniej normę IP 22, co w praktyce oznacza ochronę przed obiektami większymi niż 12 mm oraz ochronę przed kapiącą wodą pod kątem maksymalnie 15 stopni. Sytuacja wygląda zupełnie inaczej w przypadku urządzeń stosowanych w przemyśle, narażonych na duże ilości pyłu i kurzu, które mogą przedostać się przez uszczelnienia i uszkodzić najważniejsze elementy. Taki sprzęt musi być regularnie czyszczony wodą pod dużym ciśnieniem, co stawia dodatkowe wymagania, jeśli chodzi o szczelność obudowy.

A na koniec zalecenia praktyczne:

W każdej łazience potrzebne są gniazdka wtyczkowe oraz inne sprzęty zasilane napięciem 230 V.

Zgodnie z normą, w pobliżu wanny, mogą być zainstalowana poza zasięgiem 2 strefy, czyli co najmniej 60 cm od krawędzi wanny.

W przypadku natrysku strefa zagrożenia sięga 120 cm od punktu wypływu wody. Ze względu na to, że woda z prysznica może spowodować niezamierzone lanie wody strugą w różnych kierunkach, wszystkie gniazda wtyczkowe oraz urządzenia elektryczne zainstalowane w łazience powinny mieć obudowę strugoszczelną, czyli spełniać warunki IP X7. Natomiast pod względem ochrony przed ciałami stałymi – gniazda wtyczkowe oraz inne urządzenia elektryczne powinny mieć stopień szczelności IP 4X ( ochrona przed dostępem np. drutu).

Reasumując wszystkie urządzenia oraz gniazda wtyczkowe zainstalowane w łazience powinny mieć stopień ochrony nie mniejszy niż IP 47.