Projektowanie małych kuchni to nie lada wyzwanie. Zawsze. Nie tylko dlatego, że zazwyczaj trzeba prawie WSZYSTKO zmieścić na niewielkiej powierzchni. Ale trzeba też zrobić to z głową, aby zapewnić przyszłym użytkownikom bezpieczeństwo, funkcjonalność, wygodę i komfort. Czyli po prostu ERGONOMIĘ.
Z tego wpisu dowiesz się, co jest niezwykle ważne w MAŁYCH KUCHNIACH, oraz jakie są sposoby na poprawę ich funkcjonalności. Przyjrzymy się trzem głównym zagadnieniom:
1. trójkąt roboczy i blat roboczy
2. strefy kuchenne i miejsce na przechowywanie
3. wysokość szafek i dodatkowe półki / szuflady
Gdy projektujemy małe kuchnie i pracujemy nad ich układem funkcjonalnym, na tych trzech zagadnieniach trzeba skupić się ze szczególną uwagą. Nawet kosztem tego, że coś „nie wejdzie” i trzeba będzie umieścić np. węższą zmywarkę. Wszystkie trzy obszary są niezwykle ważne i gdy w tych obszarach zadbamy o ergonomię – kuchnia będzie wygodna, a praca w takiej kuchni będzie przyjemnością.
1. TRÓJKĄT ROBOCZY i BLAT ROBOCZY
Lata badań i obserwacji nad pracą w kuchni zaowocowały stworzeniem tzw. TRÓJKĄ ROBOCZEGO. To nic innego, jak system kolejności w ustawieniu sprzętów w kuchni. Jako pierwsza, najbliżej wejścia do kuchni, jest lodówka, następnie zlew i potem płyta grzewcza. Czyli: lodówka – zlew – płyta grzewcza. Nie zawsze będzie możliwość ustawienia jako pierwszej lodówki, ale zawsze powinno dążyć się do zachowania optymalnej kolejności.
Równie ważne, jak kolejność w ustawieniu wyposażenia, ważna jest odległość między nimi. Optymalnie jest, gdy:
– między lodówką a zlewem jest 120 cm – 210 cm
– zlewem a płytą grzewczą – 120 cm – 210 cm
– płytą a lodówką – 120 cm – 270 cm
Taka kolejność i takie odległości zapewniają najmniejszą ilość kroków w czasie pracy w kuchni, przy jednoczesnym zachowaniu wygody. Ale jak widać, ergonomiczne odległości są dość spore. W małych kuchniach nie osiągalne. Jak więc „nagiąć” rzeczywistość, aby kuchnia miała zachowaną kolejność i jeszcze odpowiednią ilość blatu tam, gdzie jest najbardziej potrzeby?
Jest na to kilka sposobów. Przede wszystkim trzeba zapewnić największą ilość blatu w miejscu, gdzie jest on najbardziej potrzebny, czyli w miejscu przygotowywania posiłków. Takie miejsce jest między zlewem a płytą grzewczą. Najlepiej, gdy ta odległość ma min. 80 cm.
Jeśli kuchnia jest tak mała, że nawet takiej odległości nie możemy zapewnić na blacie, wówczas trzeba szukać sposobów … pod blatem. W szafce, która jest pomiędzy szafką zlewozmywakową a szafką pod płytą, umieszczamy szufladę z wyciąganym blatem.
W czasie pracy i przygotowywania posiłków wysuwamy dodatkowy blat, a gdy nie jest on potrzeby – chowamy go do szuflady. Nie zabieramy w ten sposób przestrzeni.
W małych kuchniach trudno jest także o zachowanie odległości pomiędzy lodówką, a pierwszym sprzętem, czyli zlewem lub płytą grzewczą. Płyta grzewcza obok lodówki to nie jest ergonomiczne rozwiązanie. Niestety często instalacje są tak poprowadzone, że nie mamy możliwości, aby przenieść podłączenia i płyta zostaje obok lodówki. W tym miejscu minimalna zalecana odległość to 30 cm. Dzięki temu nie tylko uchronimy bok lodówki (lub wysokiej zabudowy) przed pryskającym tłuszczem lub sosem pomidorowym, ale także będzie miejsce na manewrowanie rączką np. od patelni.
( na zdjęciu: PEKA – mechanizm blatu TOP FLEX, mechanizm podblatowy).
W przypadku, gdy w mieszkaniu jest płyta grzewcza gazowa – BEZWZGLĘDNIE należy zachować odległość pomiędzy płytą a wysoką zabudową. Więcej na ten temat jest TUTAJ.
2. STREFY KUCHENNE i MIEJSCE NA PRZECHOWYWANIE
Strefy w kuchni to podział zabudowy na 5 obszarów, które są podporządkowane rodzajowi pracy w danym miejscu w kuchni. Kolejność stref nie jest przypadkowa. Wynika z TRÓJKĄ ROBOCZEGO.
1. strefa – ZAPASY – tutaj lodówka, zamrażarka, spiżarka
2.strefa – PRZECHOWYWANIE – szafki na miski, talerze,szklanki, kubki, sztućce
3.strefa – MYCIE – zlew, zmywarka, suszarka do naczyń, kosze na śmieci, chemia
4.strefa – PRZYGOTOWANIE – szafki na deski, przyprawy, pomoce kuchenne ( roboty), kawa, herbata, cukier, sól, olej
5.stefa- GOTOWANIE – płyta grzewcza, piekarnik, okap, kuchenkamikrofalowa, szafki na garnki, patelnie, blachy
W idealnej kuchni strefy płynnie przechodzą jedna w drugą. W małej kuchnie niestety nie jest idealnie. Dlatego tak ważne jest dokładne przemyślenie – co, gdzie będzie przechowywane. W trakcie rozmów z Inwestorami warto porozmawiać o tym, ile jakich sprzętów będą w kuchni używać, jakie Inwestorzy mają przyzwyczajenia (może są jakieś do zmiany?). Wszystko po to, aby maksymalnie wykorzystać przestrzeń, którą mamy do dyspozycji.
W małej kuchni – strefy przenikają się i uzupełniają.
W kuchni obok widać, jak poszczególne strefy są ułożone. Ogólny schemat stref wynika z zachowania trójkąta roboczego. Jednak ze względu na zbyt małą ilość miejsca na zapasy pomiędzy lodówką a zlewem – dodatkowa szafka na mąki, ryże, etc. została zaplanowana nad szafką ze strefy przygotowania.
Szafki dolne to strefa mycia ( zmywarka, zlew) oraz gotowanie ( płyta, piekarnik i garnki, patelnie w szafce narożnej). Przechowywanie zaplanowaliśmy w dużej ilości szafek wiszących.
Ten układ okazał się bardzo wygodny. A wszystkie przedmioty oraz produkty są pod ręką wtedy, kiedy są akurat potrzebne.
W tej kuchni korzystniej byłoby zrezygnować z ociekacza przy zlewie. Tym bardziej, że jest zmywarka. Wówczas byłby większy blat roboczy w miejscu, w którym jest najbardziej potrzebny ( między zlewem o płytą grzewczą) . Ale … Inwestorzy gotują z wykorzystaniem dużej ilości świeżych warzyw i owoców, i ociekacz był dla nich bardzo ważny. Tak też zostało. Zwłaszcza, że pobliżu mebli kuchennych jest stół, więc przy większym gotowaniu – stół wykorzystywany jest jako dodatkowy blat roboczy.
3. WYSOKOŚĆ SZAFEK i DODATKOWE PÓŁKI / SZUFLADY
Nie ma idealnej, jednej dla wszystkich, wysokości szafek. Dla każdego ta wysokość jest inna. Przy kuchniach na zamówienie, robionych przez stolarzy, można zamówić kuchnię o wysokości dopasowanej do wzrostu osoby, która najczęściej w kuchni gotuje. Ale wówczas może być problem z dopasowaniem ustandaryzowanych sprzętów AGD. Stąd też wymiary szafek w kuchni, oferowane przez producentów, są ujednolicone. Za typową, standardową wysokość np. szafki dolnej przyjmuje się wys. 72 cm. Do tego dochodzi grubość blatu oraz cokół – co w sumie daje nam wysokość gotowej szafki na poziomie 85 cm ( cokół 10 cm) lub 90 cm ( cokół 15 cm).
W małych kuchniach zdecydowanie lepiej sprawdzi się kuchnia o wyższym cokole – 15 cm. Dzięki temu można będzie wykorzystać maksymalnie każdą przestrzeń i pod szafkami umieścić dodatkowe szuflady. Takie szuflady można umieścić w szafkach, w których nie ma sprzętów AGD. Szuflada może też pełnić funkcję podestu, gdy zabudowa kuchenna jest wysoka, np. aż do sufitu. Łatwiej wówczas sięgnąć po wyżej umieszczone naczynia.
( na zdjęciu: BLUM – SPACE STEP)
Doskonałym przykładem i rozwiązaniem zabudowy kuchennej do sufitu jest ciąg szafek o dwóch głębokościach.
– płytsze, o typowej głębokości szafek wiszących – 32 cm – tuż nad blatem
– głębsze, o wysokości szafek stojących i wysokich zabudów – 60 cm – powyżej, aż do sufitu.
Szafki głębsze to dużo dodatkowego miejsca na przechowywanie. Tutaj można umieścić rzadziej używane naczynia, które nie są potrzebne na co dzień.
( na zdjęciu: kuchnia wg projektu i realizacji PRZYSTANEK INSPIRACJA, Wrocław)
REASUMUJĄC
Deweloperzy stawiają przed nami coraz większe wyzwania. Mieszkania na coraz mniejszej przestrzeni muszą pomieścić tyle samo funkcji. Kuchnie, które mają być sercem domu, są niestety coraz mniejsze i coraz mniej ustawne. Mocno trzeba się nagłowić, pokombinować i przemyśleć wszystko, aby kuchnia była dla naszych Inwestorów miejscem przyjemnym i przede wszystkim funkcjonalnym. Szukanie sposobów na zwiększenie powierzchni blatów roboczych czy miejsc do przechowywania to zawsze dobry pomysł, aby zwiększyć funkcjonalność małej kuchni.
Trzymając się wskazówek z artykułu będzie łatwiej sprostać takim wyzwaniom.
***
Wszystko o tym, jak bezbłędnie przygotować projekt kuchni, znajdziesz w moim technicznym kursie:
Kurs on-line
JAK ZAPROJEKTOWAĆ KUCHNIĘ
Więcej o kursie przeczytasz TUTAJ
opracowanie: Wioleta Wójciak